Radiotherapy

• Madhumuni: Hutumika hasa kutibu saratani kwa kuharibu au kudhuru seli za saratani.
• Inavyofanya kazi: Radiotherapy hutumia mionzi yenye nguvu kama miale ya X, miale ya gamma, au chembe zenye chaji ili kulenga uvimbe. Inaathiri DNA ya seli za saratani, hivyo kuzuia ukuaji au mgawanyiko wao.
• Aina:
  1. External beam radiation therapy (EBRT): Hutoa mionzi kutoka kwenye mashine nje ya mwili.
  2. Brachytherapy: Inahusisha kuweka vifaa vya mionzi moja kwa moja ndani au karibu na uvimbe.
  3. Systemic radiation therapy: Inahusisha kumeza au kudungwa vitu vya mionzi ambavyo husafiri kwenye damu kulenga seli za saratani.
• Matumizi: Radiotherapy mara nyingi hutumika pamoja na upasuaji na/au tiba ya kemikali (chemotherapy). Inaweza kuwa tiba kamili, ya kupunguza maumivu (palliative), au ya kusaidia kuzuia kurudi kwa saratani (adjuvant).

Tiba ya Nyuklia

• Madhumuni: Tiba ya nyuklia hutumika kwa uchunguzi na matibabu ya magonjwa mbalimbali, ikiwa ni pamoja na saratani, magonjwa ya moyo, na shida za neva.

• Inavyofanya kazi: Tiba ya nyuklia hutumia kiasi kidogo cha vifaa vya mionzi vinavyoitwa radiopharmaceuticals, ambavyo huingizwa mwilini (kupitia sindano, kumeza, au kuvuta pumzi). Vifaa hivi hutoa miale ya gamma ambayo inaweza kugunduliwa na kamera maalum (kama kamera ya gamma) ili kuunda picha za kina za viungo na tishu.

• Aina:

  1. Tiba ya nyuklia ya uchunguzi:
     • Single Photon Emission Computed Tomography (SPECT): Hutoa picha za 3D kwa kutumia miale ya gamma.
     • Positron Emission Tomography (PET): Inatumia mionzi ya kufuatilia ili kuchunguza michakato ya kimetaboliki mwilini.
  2. Tiba ya nyuklia ya matibabu: Inatumika kutibu magonjwa kama saratani ya tezi na hyperthyroidism (kwa kutumia iodini ya mionzi) au kutoa tiba maalum kwa baadhi ya saratani (mfano, isotopu za mionzi kama Lutetium-177 au Iodine-131).